วิธีการทำผ้าไหมและสิ่งทอพื้นบ้านของไทย

ในปัจจุบันนี้แม้อุตสาหกรรมสิ่งทอจะพัฒนาไปอย่างก้าวไกลแค่ไหน แต่การทอผ้าพื้นบ้านพื้นเมืองหลายแห่งในประเทศไทยยังคงทอลวดลายแบบดั้งเดิม โดยเฉพาะในชุมชนบางกลุ่มที่กระจายตัวกันอยู่ตามภาคต่างๆ ของประเทศไทย

สิ่งทอพื้นบ้านของไทย

การทอผ้าแถบล้านนาไทย

กลุ่มชุมชนดั้งเดิมของล้านนา ผู้หญิงไทยยวน และไทยลื้อในปัจจุบันนี้ ก็ยังคงทำหน้าที่รักษาวัฒนธรรมการทอผ้า ในรูปแบบลวดลายที่สืบทอดกันมา โดยเฉพาะการทอ ซิ่นตีนจก , ผ้าขิต , ผ้าที่ใช้การเกาะ เป็นต้น อีกทั้งชาวไทยภูเขาเผ่าต่างๆ เช่น แม้ว , มูเซอ , อีก้อ , เย้า , ลีซอ เป็นต้น ชนกลุ่มน้อยเหล่านี้ ก็ล้วนมีวัฒนธรรมในการทอผ้าเช่นกัน ส่วนใหญ่เป็นผ้าฝ้าย มีการตกแต่งลวดลายที่แสดงออกถึงเอกลักษณ์ของกลุ่มชนของตนเองทั้งสิ้น

ผ้าที่ทอโดยกลุ่มชนต่างๆ ในภาคเหนือ แต่ล่ะกลุ่มต่างก็มีเอกลักษณ์เป็นของตนเอง ถ้าเป็นผู้มีความชำนาญก็สามารถแยกออก รวมทั้งชี้ให้เห็นถึงความแตกต่างจากกันได้

การทอผ้าในภาคกลาง

ภาคกลางตอนบน  และภาคกลางตอนล่าง  มีกลุ่มชนชาวไทยยวนและชาวไทยลาว ได้อพยพขึ้นไปตั้งถิ่นฐานอาศัยอยู่กันมาอย่างช้านาน คนไทยเหล่านี้ยังคงรักษาวัฒนธรรม รวมทั้งเอกลักษณ์ประจำถิ่นไว้ได้อย่างสมบูรณ์ โดยเฉพาะวัฒนธรรมการทอผ้าที่ใช้เทคนิคการตีนจกและขิต ใช้ทำที่นอน , หมอน , ผ้าห่ม , ผ้าเช็ดหน้า , ผ้าขาวม้า เป็นต้น ถึงแม้ว่าในปัจจุบันด้วยสภาพเศรษฐกิจ สังคม มีความเปลี่ยนแปลงไปมาก แต่คนไทยเหล่านี้ก็ยังคงยึดถืออาชีพทอผ้า เป็นอาชีพเสริมต่อจากการทำนาซึ่งเป็นอาชีพหลัก นอกจากนี้ ลวดลายตกแต่งบนผืนผ้าภาคกลางนี้ ก็มีลักษณะสีสันแตกต่างกันจากกลุ่มชนอื่นๆที่อยู่ในบริเวณเดี่ยวกัน

การทอผ้าในภาคอีสาน

กลุ่มคนไทยที่มีเชื้อสายลาวเป็นคนกลุ่มใหญ่ของทางภาคอีสาน คนเหล่านี้ล้วนกระจายกันอยู่ตามจังหวัดต่างๆ มีวัฒนธรรมการทอผ้า ที่สืบต่อกันมาอย่างช้านาน โดยแต่ละกลุ่มหรือแต่ละเผ่า ก็จะมีลวดลายการทอผ้า เป็นของตัวเองอย่างชัดเจน โดยเฉพาะผ้ามัดหมี่,  ผ้าขิต , ผ้าไหมหางกระรอก

การทอผ้าในภาคใต้

ภาคใต้มีแหล่งทอผ้ามีชื่อเสียงหลายแห่ง โดยเฉพาะการทอผ้าแบบยกดิ้นเงินดิ้นทอง นอกจากผ้ายกดิ้นเงินดิ้นทองแล้ว ก็ยังมีการทอผ้าพื้นบ้านพื้นเมืองใช้กันอีกหลายแห่งในภาคใต้ เช่น ผ้าขาวม้า ,  ผ้าฝ้ายยกดอก , ผ้าหางกระรอก , ผ้าโสร่ง ผ้าตาเล็ดงา เป็นต้น ในปัจจุบันนี้การทอผ้าในภาคใต้ ก็ได้มีการฟื้นฟูรวมทั้งส่งเสริมการทอผ้า สำหรับนำมาใช้ในชีวิตประจำวันอยู่หลายแห่ง